گوشه ها و مقام های موسیقی ایرانی
گوشه ها و مقام های موسیقی ایرانی 2
گوشه ها و دستگاه ها به روش امروزی:
دستگاه شور:
در آمد
در آمد خارا
رهاوی
اوج
شهناز
قرچه
رضوی
بزرگ
دو بیتی
حسینی
زیر کش سلمک ،حزین و ?رود
گرایلی
مثنوی
آواز ابو عطا :
درآمد
سیخی
رامکلی
خسرو شیرین
گوری
حجاز
چهار پاره یا چهار باغ
آواز بیات ترک:
در آمد
دو گاه
روح الارواح
جامه دران
?یلی
شکسته
قطار
قرائی
شهابی
مهربانی
مثنوی
آواز دشتی:
درآمد
اوج
گیلکی
بیدکانی
چوپانی
دشتستانی و حاجیانی
غم انگیز
دیلمان
مثنوی
آواز ا?شاری :
در آمد
جامه دران
حصار
قرائی
نحیب
حزین
رهاب
صدری
مثنوی
دستگاه همایون:
درآمد
چکاوک
لیلی و مجنون
شوشتری
طرز
نی داود
بیداد
راجع
رازو نیاز
شوشتری
بختیاری و موال?
آواز بیات اص?هان:
در آمد
جامه دران
بیات راجع
سوز و گداز
اوج
نغمه
بیات شیراز
مثنوی
صو?ی نامه
دستگاه سه گاه:
درآمد
زابل
مویه
شکسته مویه
حصار
مخال?
مغلوب
حدی و پهلوی
مثنوی مخال?
دستگاه چهار گاه:
درآمد
زابل
حصار
مخال?
مغلوب
منصوری
حدی و پهلوی
رجز
مثنوی مخال?
دستگاه ماهور:
درآمد
گشایش
داد
حصار ماهور ،ماهور صغیر ، آذر بایجانی،زیر ا?کن
?یلی
شکسته
دلکش
نیشابورک
گوشهء نیریز
مراد خانی
طوسی
نصیر خانی
خاوران
نحیب ،محیر ،آشور
راک هندی
ص?یر راک
راک عبدالله
راک کشمیر
مثنوی
دستگاه راست پنجگاه:
درآمد
پروانه
نغمه
روح ا?زا
نیریز
پنجگاه ،سپهر
عشاق
بیات عجم،بحر نور ، قرچه، مبرقع،سپهر
نحیب ،محیر ، حزین ، آشور
طرز
لیلی مجنون
راک هندی
ص?یر راک
راک عبدالله
راک کشمیر
دستگاه نوا:
درآمد
گردانیه
نغمه
بیات راجع
عشاق
نه?ت
خجسته
نیشابورک
حسینی
عراق
نیریز
رهاب و ناقوس
تخت طاقدیس
شاه ختایی
البته ترتیبی که در ?هرست بالا رعایت شده مربوط به ردی? آوازی استاد محمود کریمی می باشد که ممکن است در ردی? های دیگر با ترتیبی دیگر و یا با گوشه هایی ا?زون بر این ?هرست شده باشد.
گام های ایرانی:
گام ماهور:
گام ماهور عیناً و بدون کم زیاد مانند گام بزرگ در موسیقی اروپایی است.(گام راست پنجگاه نیز همان گام ماهور است .)
گام شور:
گام شور ?واصل نتهایش کاملاً مانند ماهور است با این ت?اوت که در گام شور نت چهارم ربع پرده باید اضا?ه شود یعنی ?اصله بین نت سوم تا چهارم و چهارم تا پنجم مساوی بوده و هر کدام سه ربع پرده است.(گام دستگاه نوا نیز همانند گام شور است.)
گام همایون :
از اختلاط کام کوچک و گام شور گام همایون بوجود می آید.یعنی گام بزرگی که هم نت پنجم آن نیم پرده زیاد شود و هم نت چهارم آن نیم پرده زیاد شود تشکیل گام همايون می دهد.
گام سه گاه :
اگر نت پنجم گام شور را ربع پرده کم کنیم گام شور تبدیل به گام سه گاه می شود.
دو ?رق عمده ای که گام سه گاه با شور و همایون دارد اینست که :
این گام دارای دو ربع پرده است.
تنیک این گام همیشه ربع پرده است و روی پرده های بکار و دیز یا بمل گام بسته نمی شود.
گام چهار گاه :
هرگاه نت دوم و ششم گام ماهور را ربع پرده کم کنیم گام ما تبدیل به گام چهار گاه می شودبعلاوه اینکه تنیک گام چهار گاه همان تنیک ماهور می باشد.
منبع : صبا موزیک
قربان شما : حسام cheshm
